Sterrencatalogus van Hipparchus ontdekt?

Datum: 18 oktober 2022

Bron: Nature.com

Als je de module sterrenkunde hebt gedaan, ben je de naam Hipparchus tegengekomen. Hipparchus van Nicaea was een Griekse astronoom die leefde van ongeveer 190 tot 120 v. Chr. Hij heeft heel veel betekend voor de astronomie en maakte al allerlei berekeningen. Zo berekende hij de afstand naar de zon en de maan en hij zat er helemaal niet zo ver naast. Hij ontdekte ook dat de as van de Aarde van richting verandert.

We kennen hem vooral van de magnitude-schaal. Een systeem dat hij bedacht waarbij de sterren ingedeeld worden in hoeveel licht ze geven. Dat systeem wordt nog steeds gebruikt, hoewel het wel uitgebreid is.

Hij maakte ook een stercatalogus, dat is een boek met allemaal informatie over de sterren: de naam, de helderheid, waar ze te zien zijn in bepaalde delen van het jaar enzovoorts. Ptolemaeus, die een van de eerste bekende sterrencatalogi (meervoud van catalogus) maakte heeft die van hem waarschijnlijk gebaseerd op de nog oudere catalogus van Hipparchus. Maar die oudere was kwijt, dus dat wist men eigenlijk niet zeker. Eeuwenlang heeft men naar die eerste stercatalogus gezocht.

Nu hebben onderzoekers echter middeleeuwse teksten op vellen perkament uit een Egyptisch klooster onderzocht met methodes waarmee ze ‘door het papier heen’ kunnen kijken. En wat blijkt? Onder de teksten die er nu op dat papier staan, stonden oude teksten over sterren. En men denkt nu dat die van Hipparchus zijn. Want door wat ze kunnen lezen van die oudere tekst, denken de onderzoekers dat ze een deel van de sterrencatalogus van Hipparchus te pakken hebben. Eindelijk na al die jaren zoeken.